ที่มาของชื่อบท ซุเอะสึมุฮะนะ ของ ซุเอะสึมุฮะนะ

ซุเอะสึมุฮะนะ หรือ เบะนิฮะนะ (safflower) แปลเป็นไทยว่า ดอกคำฝอย ชื่อวิทยาศาสตร์ Carthamus tinctorius Linn. วงศ์ COMPOSITAE ต้น : เป็นพรรณไม้ล้มลุก มีอายุนานราว ๆ 1 ปี มีความสูงประมาณ 1 เมตร ลำต้นนั้นจะเป็นสันผิวจะเกลี้ยง ใบ : ใบนั้นจะมีหนามขอบใบหยัก มีลัษณะคล้ายซี่ฟัน มีความยาวประมาณ 3-15 ซม. มีความกว้างประมาณ 1-5 ซม ตรงปลายใบของมันจะแหลมหรือมน มีขนเกลี้ยงทั้งสองด้าน ลักษณะเส้นใบจะเห็นได้ชัด ดอก : ดอกนั้นจะออกเป็นช่อ ก้านดอกจะใหญ่ ผิวจะเกลี้ยงหรือค่อนข้างเกลี้ยง ดอกจะมีเป็นจำนวนมากมีสีส้ม ผล : ผลแห้ง จะมีลักษณะเป็นรูปไข่กลับเบี้ยว ๆ มีความยาวประมาณ 6-8 มม. ผลจะมีสีขาวงาช้าง ตรงปลาย ตัดมีสันอยู่ 4 สัน และมีระยางค์ยาวประมาณ 5 มม. และมีเกล็ด มีสรรพคุณเป็นสมุนไพร ดอก ใช้เป็นยาระบาย ขับเหงื่อ ระงับประสาท บำรุงเลือดขับระดู รักษาอาการบวม รักษาท้องเป็นเถาดาน อาการไข้หลังคลอด ระงับอาการปวดในสตรีที่รอบเดือนมาไม่เป็นปกติ เป็นยาสามัญประจำบ้าน รักษา อาการป่วยไข้ในเด็ก เป็นยาบำรุงคนที่เป็นอัมพาต ดอกเป็นยาชง ใช้ดื่มร้อน ๆ รักษา โรคดีซ่าน โรคไข ข้ออักเสบ เป็นหวัดน้ำมูกไหล โรคฮิสทีเรีย ให้ต้มอาบเวลาออกหัด ใช้รักษาอาการคันตามผิวหนัง น้ำแช่ ดอกใช้ล้างตาได้ นอกจากนี้ดอกยังมีสารสีส้มหรือสีเหลือง คาร์ธามีน และแซฟฟลาเวอร์ นำมาย้อมผ้า แต่ง สีเครื่องสำอาง แต่งเป็นสีอาหาร ก็ได้ เมล็ด เป็นยาระบาย ขับปัสสาวะ และเป็นยาบำรุง เป็นยาพอกเพื่อลดอาการอักเสบของมดลุกหลังการ คลอดบุตร รักษาอาการเป็นลมเนื่องจากเส้นเลือดในสมองแตก นอกจากนี้น้ำมันจากเมล็ดยังมีคุณค่าทางอาหารและยา ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ใช้ทารักษาอาการปวดเมื่อยในโรคไข้ข้ออักเสบ รักษาแผล และกลีบดอกยังสามารถใช้เป็นสีย้อมผ้าได้สีส้มอมแดง[1]

ในญี่ปุ่นสุเอทสึมุฮานะ เป็นชื่อโบราณของ เบนิฮานะ แปลตามตัวอักษรว่า ดอกไม้ที่เด็ดปลายกลีบดอก เพราะสมัยโบราณ ปลายกลีบดอกของ ดอกสุเอทสึมุฮานะ นำไปย้อมผ้าได้สีส้มอมแดง

สุเอทสึมุฮานะ ในตำนานเก็นจิ เป็นคำแทนชื่อหญิงสาวที่เป็นภรรยาคนหนึ่งของเก็นจิ เป็นหญิงสาวที่มีจมูกใหญ่ออกสีแดง ดังนั้น ชื่อ สุเอทสึมุฮานะ นอกจากจะเป็นชื่อของดอกไม้แล้ว ยังมีความหมายแฝงอีกอย่างว่า แม่หญิงที่มีจมูก(ฮานะ ในภาษญี่ปุ่นเป็นคำพร้องเสียง ดอกไม้ - จมูก)สีแดงเหมือนสีที่ย้อมด้วยดอกสุเอทสึมุฮานะ

สุเอทสึมุฮานะ หรือ องค์หญิงแห่งฮิตะจิ ในตำนานเก็นจิ เป็นธิดาขององค์ชายแห่งฮิตะจิ ภายหลังบิดามารดาล่วงลับไปหมดแล้ว นางจึงต้องอยู่อย่างโดดเดี่ยวในคฤหาสน์อันซ่อมซ่อเพราะขาดการดูแล เป็นหญิงอยู่โดยไม่มีญาติคอยสนับสนุนดูแล ชีวิตจึงตกอับลงไปเรื่อยๆทั้งๆที่มีชาติกำเนิดสูง บุคลิคของ สุเอทสึมุฮานะ นั้น มีลักษณะการเคลื่อนไหวแข็งๆไม่นุ่มนวลแบบสตรี นางมันจะใส่เสื้อผ้าเก่าซีดจางล้าสมัยเพราะฐานะการเงินไม่ดี ไม่เชี่ยวชาญด้านกวี สนทนาโต้ตอบอย่างเพราะพริ้งไม่เป็น เย็บปักถักร้อยไม่เก่ง ไม่รู้เรื่องรสนิยมที่ดี เพราะขาดพี่เลี้ยงผู้เชี่ยวชาญสั่งสอนเนื่องจากฐานะอันตกอับ นางมีผมยาวสลวย ทว่ากลับมาจมูกที่โตและแดงกว่าปกติ อย่างไรก็ตามนางเป็นหญิงที่มั่นคงในตัวเก็นจิมาก จนในที่สุดเขาก็รับนางและผู้ติดตามไปดูแลในคฤหาสน์โรคุโจตลอดชั่วชีวิต